Not shaken, a bit stirred

Ik heb de afgelopen dagen veel mensen moeten vertellen dat we net zoveel van de aardbeving bij Kos hebben gemerkt als de mensen in Zuid-Oost Groningen. Wij zitten veel Noordelijker, momenteel rond Ayvalik/Lesbos. Het is wel even schrikken. Je weet natuurlijk dat je hier op een breuklijn zit, maar dat heeft me er ook nooit van weerhouden om naar Seattle, San Francisco of Italie te gaan. Als je echter ineens relatief dichtbij de gevolgen ziet denk je toch: als het nu eens 2 maanden later was gebeurd en wij in dat haventje hadden gelegen…een mens lijdt het meest aan het lijden dat hij vreest…

Dan zijn er natuurlijk ineens mensen die niet meer op vakantie durven naar Kos of Bodrum of whatever daar in de buurt…dat is als langzamer gaan rijden als je geflitst bent…terwijl dat waarschijnlijk het meest veilige moment is om het gas vol in te trappen! Je zou je juist zorgen moeten maken over een vakantie naar Griekenland (nr6 op wereldranglijst aardbevingsrisico) als ze al een tijd geen stevige schok meer hebben gehad…maar zo logisch zitten we (inclusief ondergetekende) niet in elkaar.

Ondertussen hebben wij misschien wel de meest bijzondere week beleefd van de hele reis en dat is voor een belangrijk deel te danken aan Teoman Arsay. Ik heb hem in een vorig blog al even genoemd: 83 jaar, eigenaar van een 20m schitterende 2 master en levenskunstenaar pur sang!

Maar voordat we daar op ingaan even terug naar Canakkale waar ik jullie had achtergelaten. We hebben daar een auto gehuurd en zijn er 3 dagen op uit getrokken. Om te beginnen naar Troje…ja, dat dorp van Brad Pitt. Tot eind 19e eeuw bestond dit alleen maar in de verhalen van Homerus en was de mening dat het een (verzonnen) legende was…tot een Duitser genaamd Schliemann een beetje ging graven op een plek die hij vanuit de Ilias (een verhaal van Homerus) had gededuceerd. Lang verhaal kort vond hij Troje. Sterker nog niet 1 Troje, maar een stuk of 9! Van 3000 voor Christus tot zo’n 600 na is Troje 9 keer gebouwd, verwoest, veroverd etc…en dat is allemaal te zien bij de opgravingen. Brad Pitt was hier tijdens Troje 7. Toen speelde de beroemde belegering door de Grieken o.l.v. Agamemnon die is opgeschreven door Homerus compleet met Paard.

Om te voorkomen dat we alleen maar een beetje naar oude stenen stonden te kijken hadden we een gids gehuurd. Een zeer gepassioneerde man, geboren en getogen in Troje met geweldige verhalen. Hij stelde ons ook voor aan de huidige baas van de opgravingen…die dus gewoon doorgaan. Het Indiana Jones gehalte van de opgravingen is hoog. Schliemann mag het spul dan gevonden hebben, hij heeft ook veel schade aangericht en de kostbaarheden gestolen. Dit lijkt overigens een patroon. Eind 19e eeuw zijn veel belangrijke archeologische ontdekkingen gedaan, veel door Duitsers die ook veel hebben gestolen.

 

Na Troje zijn we naar Assos gereden. Onderweg kwamen we langs Gulpinar en daar staat een tempel voor de Griekse God Apollo “lord of mice”. Het verhaal wil dat mensen vanaf Kreta zich hier vestigden en last hadden van muizen…nu blijkt Apollo daar de remedie voor te zijn, I kid you not. Dus de Kretenzers als Grieken niet te beroerd ff een marmeren tempeltje op te richten deden dat hier voor Apollo…of het geholpen heeft vertelt het verhaal niet… Het ziet er wel een stuk fraaier uit dan zo’n houten plankje met een veer.

Dan Assos, een Griekse stad boven op een berg aan zee. Erg fraai. Onderaan de berg ligt een schitterend haventje. Helaas past Mr.Bean2 daar niet in, maar leuk om te bezoeken…ondanks dat op deze zondag de halve Turkse bevolking dat ook had bedacht.

’s Avonds zaten we te eten op het dak van een hotel toen de 15 juli coup herdenkingen losbarsten. Daar werd stevig uitgepakt met boten, vuurwerk en een heuse demonstratie.

De volgende dag naar het Gallipoli schiereiland tegenover Canakkale. Hier dachten de geallieerden in de 1e wereldoorlog Turkije (dat in het kamp van Duitsland zat) ff snel uit de oorlog te drukken om de weg naar Rusland via de Zwarte Zee vrij te maken. Tegelijkertijd konden ze het Ottomaanse rijk dat op zijn laatste benen liep gelijk even inlijven en verdelen…dat liep een beetje anders… Een combinatie van onderschatting van de Turkse kracht en stomme fouten bij de landingen door geallieerden leidde tot een loopgravenoorlog (erg populair in die tijd) waar geen enkele vooruitgang werd geboekt maar wel in zeer korte tijd een half miljoen Geallieerde en Turkse slachtoffers vielen. De grote verliezer uit dit verhaal was niemand minder dan Winston Churchill die het allemaal bedacht had…ja, de man kon dus ook fouten maken. De grote held: Kolonel Mustafa Kemal Ataturk. Hij dreef niet alleen de geallieerden weer de zee in, maar werd daarna de grondlegger van het moderne Turkije (Sultans eruit, scheiding kerk en staat, democratie, grondwet…the works). Het is moeilijk om in Turkije een plek te vinden waar je niet ergens een beeltenis van Ataturk kan zien…de man is voor Turkije wat Cruijff is voor het Nederlandse voetbal…untouchable.

De manier waarop deze 100 jaar oude geschiedenis in leven wordt gehouden is overweldigend. Rond dit gebied is het overal: monumenten, begraafplaatsen, herdenkingstekens, grote teksten en vlaggen op de heuvels. Er bestaat zelfs een ANZAC-day. De Engelsen hadden namelijk bedacht dat ze natuurlijk zelf konden gaan sterven op het slagveld, maar dat het een stuk prettiger was om mannen uit de collonies over te laten komen als kanonnenvlees. De Australiërs en Nieuw-Zeelanders werden als vrijwilliger daarvoor aangewezen. Het Australian and New Zealand Army Corps kende dus enorme aantallen slachtoffers. Nog steeds komen er zo’n 10 tot 20000 nabestaanden van die slachtoffers elk jaar voor de herdenkingen deze kant op. In Canakkale is zelfs een Anzac hotel.

Na al deze zware kost tijd voor wat licht Turks vertier. Op naar Mount Ida…de berg vanwaar Zeus de slag bij Troje zou hebben gadegeslagen. Het eerste dat opvalt als je hier het achterland inrijdt is dat de Tractor een heel gebruikelijk vervoermiddel is…voor de gehele familie. In veel dorpjes staan voor het lokale theehuis dan ook bergen met tractoren geparkeerd…dat is een groot woord…ze staan in ieder geval stil. Als de boeren al een auto hebben is het een Renault 12…wat zegt u?…ja, zo’n Renault uit de jaren 70, daar rijdt hier het hele achterland in…geen idee waarom…ik denk dat ze hier nog een hele tijd lokaal geproduceerd zijn. O ja, als ze geen Renault 12 hebben, hebben ze een Tofas Sahin…dat is een soort van Fiat 131 (ook uit de jaren 70)…die is overigens ook populair onder jongeren…verlaagd met neon lampen en dikke stereo.

Het land is schitterend. Mooie bossen, leuke dorpjes en heel veel waterbronnen. Langs de wegen zijn ze overal en je kan het zuivere water zo drinken. Tot onze stomme verbazing komen we na een uurtje rijden door een wat verlaten landschap ineens bij een uiterst toeristische plek in het bos langs een riviertje met bergen families die aan het picknicken, baden, eten etc. zijn…wij dus ook picknicken…gelukkig hadden we de Calve pindakaas bij ons om wat NL cultuur te brengen!

Dan auto inleveren en op naar het eiland Bozcaada. Alle dagen dat we in Canakkale hadden gelegen had de Meltemi stevig doorgeblazen. Dit is een wind die in de zomer hier vaak voorkomt en dagen aan kan houden met kracht tussen 5 en 7. Ook deze dag nog steeds F6 -7. Onze eerste mijlen op de Egeïsche, en daarmee Middellandse Zee waren dus gelijk goed! Daar kwam nog bij dat het haventje van Bozcaada (vroeger: Tenedos) vol bleek te zijn…niet handig als je daar met F7 wat ligt te manoeuvreren…na een belletje met Hasan kwam natuurlijk de oplossing: we mochten aan de visserskade aanleggen…dat was wel de lage wal, maar beter dan niks. En zo hebben we dus een paar dagen in ons 1tje aan de visserskade stern-to-op-eigen-anker-in-stevige-wind gelegen. Wel een fantastisch plekje op een erg fraai eilandje dat vooral bekend is van de wijn.

Na een dagje het eiland rondbrommen op onze Crossfolds, liep ook Teoman met zijn schip MAT daar binnen. Aan boord een bont gezelschap met onder meer Hasan Kacmaz! Teoman vaart elke zomer en paar maanden door de Middellandse met wisselende bemanning aan boord. Op dit moment een diepzee bioloog die meestal op Antarctica zit, een wijnboer van Bozcaada, een schrijver van zeemansboeken…etc. Stuk voor stuk mensen met een verhaal. Natuurlijk moesten we met het gezelschap mee uit drinken, eten, nog meer drinken…En aangezien deze mensen zo’n beetje iedereen kennen in deze omgeving komen we op de meest bijzondere plekken.

We zijn nog een aantal dagen opgevaren met dit gezelschap. De volgende bestemming was Babakale, het meest westelijke puntje van Aziatisch Turkije en een Kaap waar het altijd hard waait…zeker met de Meltemi. We “moeten” daarheen omdat de zoon van de financieel adviseur van Teo daar een heel goed restaurant heeft…het moet niet gekker worden. Wij zijn er als eerste en liggen praktisch alleen in een desolate haven…maar daar komt snel verandering in als ’s middags de vissersvloot binnenloopt…en natuurlijk ook de MAT.

Natuurlijk zijn we even door de niet te vermijden burcht (op deze strategische kaap)gelopen en heeft Belinda er bij een lokale artieste nog een mooi stukje aardewerk gekocht. ’s Avonds had zich weer een bont gezelschap aan het diner verzameld met nu onder meer een zeer gepassioneerde professor geologie die zo voor Peter Ustinov zou kunnen doorgaan met een perfect Brits accent. En omdat toeval niet bestaat hadden we het die avond voor de aardbeving nog uitgebreid over de schuivende tektonische platen op deze plek…

De volgende ochtend waren we de haven nog niet uit of we hadden (weer) F7, maar nu op de kop. Dit werd veroorzaakt door de hoge bergen hier langs de kust. Toen we uiteindelijk besloten recht over te steken, vlak langs Lesbos, viel de wind ook helemaal weg…bizar.

Op dit stukje naar de Ayvalik archipel varen we door de “vluchtelingenroute”. Het Griekse (EU) eiland Lesbos ligt hier dicht tegen de Turkse kust. Veel patrouillerende marineschepen die ons overigens geen strobreed in de weg legden, ook niet toen we dichtbij de Griekse kust kwamen.

We gaan in eerste instantie naar Ayvalik haven. Teo gaat daar ook heen en heeft gevraagd of we wederom meegaan uit eten met weer een ander gezelschap. Het komt ons goed uit want we willen in Ayvalik een auto huren om Pergamon te bezoeken. Bij het diner in het dorpje Alibey (yep, je spreekt uit Ali B) dit keer, naast de “vaste crew” een schilder en de baas van de lokale marina. Wederom een bijzondere avond.

De volgende dag zet Teo zijn reis voort. Wij gaan een dagje naar Pergamon en willen daarna nog wat dagen ankeren rond de fraaie eilanden hier…maar we gaan hem zeker weer tegenkomen in het zuiden.

Over dit alles en onze verdere reis volgende week meer!

Cheers, André