Bezet gebied. Dat is het volgens Cyprus en de rest van de wereld…behalve Turkije. De Turkish Republic of Northern Cyprus. In tegenstelling tot wat nog wel eens wordt gedacht is het geen onderdeel van Turkije.
Het Ottomaanse rijk dat op zijn hoogtepunt in de 1600s strekte van Wenen tot Iran en de Krim tot Algerije en Jemen heeft veel ellende achtergelaten. De eeuwenlange ellende op de Balkan is hier bijvoorbeeld direct op terug te voeren. Op Cyprus hebben ze er ook nog steeds last van. Na de onafhankelijk van Engeland in 1960 woonden er een Griekse meerderheid en Turkse minderheid. Die kunnen elkaar al niet luchten of zien. Voeg daarbij nog wat religieus gedoe over orthodoxe christenen vs. moslims en het feest is compleet. Na 1960 waren de Turken de onderdrukking door het corrupte regiem van aartsbisschop Makarios snel zat en wilden al helemaal geen aansluiting bij Griekenland (dat toen nog een uiterst gezellig kolonelsregiem had) en begonnen een opstand. Na veel geweld viel in 1974 Turkije Cyprus binnen en werd vervolgens op het Noord-Oostelijke deel van het eiland de TRNC uitgeroepen…en dat is nog steeds de situatie. Minder bekend dan die in Berlijn maar door de hoofdstad Nicosia (ja die van die mandolines) loopt een muur compleet met checkpoints. De VN bewaakt al sinds 1975 de grens in een stukje niemandsland dat over het hele eiland loopt.
De grens kan je als voetganger, met enig geduld, redelijk makkelijk passeren. Met een auto is het wat moeilijker en met een boot moet je erg opletten.
Omdat Cyprus de TRNC als bezet gebied beschouwd mag je geen enkele haven daar aanlopen. Dat kunnen ze natuurlijk niet afdwingen…maar als ze erachter komen dat je ervandaan komt dan loop je kans dat je boot in beslag wordt genomen.
Dat is de belangrijkste reden voor ons om aan de Griekse kant (Paphos) te beginnen met onze tour-de-Cyprus en vandaar naar de TRNC (Kyrenia) te gaan. Overigens moet je dat niet zeggen bij het uitklaren in Cyprus en gaan we voor hun gewoon terug naar Turkije.
Kyrenia (of Girne in het Turks) is het toeristische centrum van TRNC en wordt gezien als mooiste plaats op het hele eiland. Wij moeten daar eerst naar de Delta Marina…een soort van jachthaven in een grote commerciële haven. Dat werd een bijzondere ervaring. We komen na 80 zeemijl net voor de schemering aan. Er drijven een paar stalen steigers maar er ligt geen enkele boot in het water, wel veel op de kant. Op 1 van de steigers staan 2 havenmedewerkers ons op te wachten. Wij daar naartoe…maar ze roepen in hun beste Engels dat we niet mogen aanleggen voordat de Port Police er is. Dus dobberen we nog een kwartiertje rond en wordt het inmiddels donker. Dan komt het verlossende woord: ze zijn er! We leggen aan en hebben direct de havendienst, de douane en de medische inspectie aan boord. Ze zijn allerhartelijkst en ik heb nog nooit zoveel formulieren met in de basis dezelfde informatie moeten invullen. Onder meer heb ik verklaard dat we geen pest, ratten, overleden passagiers en mentale stoornissen aan boord hebben…ik was toch al aan het jokken over bestemmingen dus dit kon er ook nog wel bij.
Nadat er een half bos aan papier was voorzien van inkt moesten we met de havenmeneer mee naar nog meer mensen met uniformen die nog meer formulieren en stempels hadden…en daar trots op waren. Op verzoek stempelen ze je toegang niet in je paspoort maar op een apart inlegvelletje…zodat je niet geweigerd wordt in Cyprus of Griekenland. En toen waren we officieel in deze Piratenstaat.
De volgende ochtend moest ik me nog bij de Marina melden. Een setje alleraardigste dames waarvan ik me afvroeg wat ze de hele dag deden bij een lege haven…maar heb de vraag niet gesteld. Wat ze wel deden is mij vertellen dat de ligplaats hier 116 euro/dag kost! Pardon, you’re joking? Nee geen grapje. We wilden een dag of 5 blijven maar dat gaan we dus niet doen in deze dump voor die prijs.
Nu wil het geval dat Girne in het centrum een fraai historisch haventje heeft compleet met kruisvaarderskasteel etc…maar dat is voor de vissers en de toeristenboten. Na een kwartiertje hiken was ik bij die haven en op zoek naar iemand “die erover ging”. In een hokje dat leek op een havenmeesterkantoor was niemand. Theo, 1 van de mannen achter de stalletjes die boottours verkopen, vertelt mij dat er geen havenmeester is, maar hij wilde mij wel zijn eigen ligplaats verhuren: na wat wielen en dielen 300 euro voor 5 dagen. Dat is al de helft en een stuk leuker liggen.
Hij moest alleen nog even een vriend zien te bewegen zijn boot van de plaats af te halen. Hij zou me terugbellen. Terwijl ik terugloop langs de haven vraagt een andere gulletpiloot me wat ik zoek. Hij brengt me bij een man met staart op een Gullet die goed Engels spreekt. Die heeft een paar Gullets waarvan er wat op de kant staan…er is dus plek…maar niemand mag hier zijn plek verhuren (Theo dus ook niet)…dat mag alleen de havenmeester…die er dus wel blijkt te zijn en door de staart wordt gebeld. Even later verschijnt hij op z’n scooter en legt de staart mijn verzoek uit. Nee, dat kan niet, we zijn vol etc…het is duidelijk dat hij geen passanten wil toelaten…teveel gedoe. Echter de staart weet nog een plekje van zijn eigen boot naast het kasteel waar we precies kunnen liggen en na veel heen en weer gepraat komt er toestemming…en de prijs…USD 7,20/dag…vraag me niet waarom USD… Lang verhaal, maar we hebben een ligplaats in de “parel van Cyprus”!…alleen nog even een klein stukje terugvaren.
Na al het gedoe merken we al snel dat we de TRNC veel leuker vinden dan Grieks Cyprus. Girne is een schitterend plaatsje de omgeving is fraai en het is niet verzopen in Britten en Russen. Dus voor een dag of 3 een auto huren om de boel een beetje te verkennen. Het maakt mij nooit zoveel uit, maar na mijn suïcidale neigingen in de Chevy Spark toch maar even opgelet wat we in ons maag gesplitst krijgen: een Corsa automaat, prima.
Vlak achter de Noordelijke kuststrook is een steile, lange, smalle bergkam. Als je dus Girne uitrijdt ga je eerst de bergen in. Na Beylerbeyi, een dorpje met een oude kathedraal en mooi uitzicht over Girne en de zee, komen we bij de kruisvaardersburcht St. Hilarion. Deze kan zo in een jongensboek. Gigantisch groot en gebouwd op de top van een berg. Jammer dat ik mijn kokosnoten was vergeten…
Daarna in het spoor van de Zangeres zonder naam naar Nicosia, de hoofdstad van Cyprus voor zowel de Turken als de Grieken. Bijzonder om een schitterende oude Kathedraal omgebouwd tot moskee te zien. Alle vormen en stijlelementen van de kathedraal…maar met minaret en de moskee-accessoires erin.
’s Avonds nog even bij de Barbier geweest. In dit geval meer artiest dan een barbier. verschrikkelijk gelachen in die zaak…zelfs Belinda ontkwam er niet aan!
De volgende dag maar eens in het kasteel naast de boot kijken. Weer zo’n jongensboek kasteel…je weet wel: dik ding met 4 torens op de hoeken. Zoals veel kastelen hier is ook deze initieel gebouwd door de Kruisvaarders en later uitgebreid door de Venetianen.
Erg interessant is de tentoonstelling van het oudste geborgen schip ter wereld. Dit handels scheepje kwam uit de modder voor de kust hier en is 2300 jaar oud. Uit de lading hebben ze veel kunnen afleiden. Het kwam uit Samos en is via Kos en Rhodos hier terecht gekomen. Het is waarschijnlijk in slecht weer vergaan. Een opvallend feit vond ik dat het schip ca. 80 jaar oud was toen het verging.
We komen op dit soort locaties steeds vaker types tegen die er alles aan gedaan hebben zo goed mogelijk op een selfie te komen. Laatst dachten we al in een trouwerij terecht te zijn gekomen toen bleek dat het een ééncellig-miepje-op-likes-jacht was. Nu kwamen we dit tegen…
Deze amoebe loopt dus de hele dag in deze gala jurk op hoge hakken door dit soort omgevingen voor de foto…
Dan naar Famagusta. Mooie en vooral interessante stad! De bewogen geschiedenis van dit eiland en vooral deze stad is bijna voelbaar. De oude stadsmuren en versterkingen zijn nog helemaal in tact. Ook hier schitterende tot moskee geconverteerde kathedralen, maar ook nog kerken met een hoog “the good, the bad and the ugly” sfeertje.
Voor de mensen die denken dat de wereld steeds gewelddadiger wordt, is de Ottomaanse belegering van Famagusta in 1571 een aardig relativerend werkje. Die belegering duurde bijna een jaar. Na overgave van de Venetianen en Knights of St.John werden de hoofden opgestapeld (o, ja eerst even van de rompen gehaald) de leider levend gevild en door de straten getrokken…en zo nog wat praktijken die toen Opsporing Verzocht niet gehaald hebben.
Dan door naar onze laatste stop op Cyprus en voorlopig het meest Oostelijke punt dat we met de boot gaan bereiken: Karpaz Gate, op de piemel die Noord Oost wijst.
Daarover en de terugkeer naar de Turkse kust de volgende keer meer.
Cheers, André